Cynk to jeden z dwóch najważniejszych pierwiastków znajdujących się w naszym organizmie. Pełni on bardzo dużo funkcji, odpowiadając m.in. za obniżenie poziomu cholesterolu we krwi, wspieranie układu immunologicznego czy zdrowy wygląd naszej skóry, włosów i paznokci. Z poniższego artykułu dowiesz się wszystkiego, co powinieneś wiedzieć o cynku – jakie znaczenie ma dla naszego zdrowia, w jakich produktach go znajdziemy oraz czym może się objawiać niedobór i nadmiar tego pierwiastka.
Cynk – jakie znaczenie ma dla organizmu? Właściwości cynku
Cynk jest obok żelaza jednym z najważniejszych pierwiastków obecnych w naszym ciele. Wchodzi on w skład prawie 200 różnych enzymów, więc jego rola w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu jest nieoceniona. Jego niedobory mogą bardzo poważnie zaburzać funkcjonowanie wielu tkanek i narządów. Trzeba zdawać sobie sprawę, że pierwiastek ten nie jest magazynowany w organizmie, co sprawia, że istnieje konieczność regularnego uzupełniania go.
Warto wiedzieć, że ten mikroskładnik pełni także funkcję katalizatora enzymów. Bierze udział m.in. w procesie syntezy insuliny, hemu czy aromatazy. Jego działanie ma kluczowe znaczenie dla zachowania stabilności struktur komórkowych, a także równowagi procesów utleniania oraz redukcji w tkankach. Jaki jednak dokładnie ma wpływ na nasze zdrowie?
Jedną z podstawowych funkcji cynku jest obniżanie poziomu cholesterolu we krwi, a także zadbanie o prawidłowe przyswajanie witamin oraz funkcjonowanie narządów rozrodczych u obydwu płci. W przypadku mężczyzn pomaga on m.in. w produkcji nasienia, co może się przyczynić do poprawy płodności. Trzeba również zauważyć, że dostarczanie cynku jest szczególnie ważne w przypadku dzieci, ponieważ wspomaga on wzrost oraz ogólny rozwój.
Pierwiastek ten pełni jednak w naszym organizmie o wiele więcej funkcji. Ma on swój duży udział przy wspieraniu układu immunologicznego, krwionośnego, nerwowego oraz kostnego. Cynk skutecznie chroni nas przed przeziębieniami oraz grypą, reguluje ciśnienie krwi, wspomaga leczenie reumatyzmu oraz stabilizuje działanie układu krążenia. Warto także wspomnieć o jego pozytywnym wpływie na skórę i paznokcie, gdyż pomaga on w leczeniu różnych dolegliwości skórnych.
Jakie są najlepsze źródła cynku?
Cynk to mikroelement, który można oczywiście przyjmować w formie suplementacji dostępnej w aptece, jednak warto wiedzieć, że w sklepach znajdziemy mnóstwo produktów, które w mogą w sposób naturalny dostarczyć go do naszego organizmu. Doskonałym przykładem są m.in. owoce morza. Zaledwie 100 g takich produktów jak np. ostrygi, małże, homary czy krewetki, jest w stanie pokryć nasze dzienne zapotrzebowanie na cynk. Oprócz tego w krewetkach znaleźć możemy wysoką zawartość białka oraz korzystnych dla układu sercowo-naczyniowego wielonienasyconych kwasów tłuszczowych.
Cynk znaleźć możemy również w rybach. Szczególnie w niego bogate są tuńczyk, węgorz, makrela wędzona oraz łosoś. Warto także spożywać różnego rodzaju nabiał. Cynk oraz wapń obecne są m.in. w jajach, mleku oraz serach podpuszczkowych. Dla osób, które wykluczają ze swojej diety produkty odzwierzęce, też istnieje wiele pokarmów, dzięki którym mogą uzupełnić swoje zapotrzebowanie na ten ważny pierwiastek.
Takim produktem jest m.in. sezam. Można spożywać go zarówno w formie surowej, jak i pieczonej lub jako pastę. Dobrze jest jednak unikać słodkich sezamków, gdyż mogą one zmniejszać wchłanianie się pierwiastków. Świetnym źródłem cynku są również produkty zbożowe z pełnego przemiału oraz kasza gryczana. Oprócz tego zawierają one także korzystne dla zdrowia węglowodany złożone. Cynk możemy znaleźć także w takich produktach jak np. gorzka czekolada, kakao, pomidory, grzyby czy warzywa zielone i strączkowe. Należy jednak pamiętać, że cynk pochodzący z produktów roślinnych wchłania się gorzej niż ten z produktów mięsnych.
Niedobór cynku w organizmie – skutki niedoboru cynku
Cynk pełni różnorodne funkcje w naszym organizmie. Nie może więc dziwić, że jego niedobór daje o sobie znać w bardzo różny sposób. Jak już wspomnieliśmy, jedną z podstawowych funkcji tego pierwiastka jest wspomaganie układu immunologicznego. W związku z tym jednym z sygnałów mogących świadczyć o jego niedoborze jest osłabienie odporności. Może się ono objawiać częstszym zapadaniem na infekcje oraz odczuciem przewlekłego zmęczenia.
Niedobory cynku odbijają się także na stanie naszej skóry, włosów i paznokci. U każdej osoby może być to widoczne w nieco inny sposób. Skóra może wydawać się przesuszona lub możliwe jest pojawienie się trądziku. W przypadku włosów bardzo częstą dolegliwością jest wypadanie, a paznokcie mają tendencję do stawiania się bardziej kruchymi. Objawem wskazującym na niedobory cynku może być również wolniejsze gojenie się ran.
Niedobór tego pierwiastka może również negatywnie wpływać na zmysły. Ucierpieć może na tym m.in. smak, który ulega pogorszeniu, jest powiązany z uczuciem suchości w ustach i powoduje utratę apetytu. Konsekwencje takiego stanu rzeczy mogą dotknąć również węchu. Warto wiedzieć, że długotrwały niedobór cynku może skutkować także powstaniem kurzej ślepoty.
Najważniejsze objawy nadmiaru cynku
Warto zaznaczyć, że nadmiar ilości cynku w organizmie to rzadko spotykana sytuacja. Dobrze zbilansowana dieta zazwyczaj nie prowadzi do jego przedawkowania. Jeżeli już jednak w naszym organizmie znajdzie się więcej tego pierwiastka, niż powinno, może to skutkować nieprzyjemnymi konsekwencjami i nie jest to dobre dla naszego zdrowia.
Nadprogramowe dawki cynku mogą gromadzić się w wątrobie i tym samym zmniejszać stężenie dobrego cholesterolu. Taka sytuacja często skutkuje występowaniem biegunek oraz nudności. Oprócz tego do ostrych objawów nadmiaru cynku można zaliczyć bóle brzucha, obniżone łaknienie oraz bóle głowy.
